Jedno z najważniejszych dzieł
Zapolskiej powstało w ciągu kilkunastu dni na przełomie października i
listopada 1906 roku. Autorka napisała je na zlecenie Teatru Miejskiego
we Lwowie. Książkowe wydanie ukazało się w 1907 roku. Prapremiera sztuki odbyła się 15 grudnia 1906 roku w Teatrze
Miejskim w Krakowie.
 | ||
| Afisz do spektaklu "Moralność pani Dulskiej", 1906, fot. Polona.pl , źródło: https://culture.pl | |
Kilka tygodni później wystawiono ją w Warszawie, a
następnie we Lwowie, gdzie autorka osobiście czuwała nad przygotowaniami
i brała udział w próbach.
Dzieło cechuje komizm, bogactwo obserwacji obyczajowych, a zwłaszcza silna wymowa społeczna.
„Moralność pani Dulskiej” to tragifarsa ukazująca ludzką głupotę, pazerność, skąpstwo oraz obłudę i zakłamanie wypaczające stosunki społeczne. W sztuce śledzimy perypetie mieszczańskiej rodziny Dulskich. Główna bohaterka – obłudna, dwulicowa i chciwa Aniela Dulska – przymyka oko na romans syna ze służącą, aby tylko ten nie włóczył się nocami po lokalach.
To wyjątkowy utwór, który piętnuje obłudę i zakłamanie. Odnajdujemy w nim komizm i gorzką ironię, mistrzowskie odmalowanie postaci i wyczucie języka, ale przede wszystkim uniwersalne przesłanie moralne, które w imię uczciwości i sprawiedliwości każe potępiać zło. Sztuka Zapolskiej wzbogaciła literaturę polską o ważną refleksję społeczną. Pojęcie „dulszczyzna” weszło na trwałe do języka potocznego i na przestrzeni epok było różnie interpretowane, stając się przedmiotem żywych dyskusji – napisał w liście prezydent Andrzej Duda.
Moralność pani Dulskiej weszła do żelaznego repertuaru polskich teatrów, wznawiano ją wielokrotnie i zawsze z powodzeniem. Odnosiła też sukcesy za granicą. Na podstawie dramatu powstały również filmy, w tym uznawany za pierwszy polski film dźwiękowy obraz z 1930 roku.
 | ||||||||
| Okładka broszury reklamującej film "Moralność Pani Dulskiej" z 1930 roku. Źródło:https://pl.wikipedia.org |
W Bydgoszczy sztukę wystawiono po raz pierwszy 20 listopada 1920 roku w Teatrze Miejskim, a kolejna odsłona sztuki w tym teatrze odbyła się 3 sierpnia 1932. Następna premiera dramatu w naszym mieście miała miejsce w Teatrze Polskim 23 października 1945 i od tego czasu wrócono do sztuki czterokrotnie.
 |
| premiera 30 października 1991 rok. Źródło: www.encyklopediateatru.pl |
Intrygę „Moralności pani Dulskiej" każdy zna, choćby z lektury szkolnej. Często odwołujemy się do dulszczyzny w życiu codziennym. Żyjemy w XXI wieku, a problem zakłamania i tzw. "życia na pokaz" nadal istnieje i dotyczy zarówno średniej warstwy społecznej, jak i ludzi bardzo zamożnych. Ludzie podobni do Dulskich żyją obok nas i tego nic i nikt nie zmieni... Pomimo to, stale dążymy do doskonałości, choć wybieramy różne, nie zawsze słuszne rozwiązania.
Na zakończenie proponujemy obejrzeć miniserial teatralny, który nagrali aktorzy Chojnickiego Studia Rapsodycznego wraz z Chojnickim Centrum Kultury. Przedstawienie oparto na tekście Gabrieli Zapolskiej w konwencji teatru telewizji, prezentowane w odcinkach. Reżyserem spektaklu „Moralność Państwa Dulskich” jest Łukasz Sajnaj. POLECAMY