JESZCZE WIĘCEJ LEMA

Ogłoszenie roku 2021 rokiem Stanisława Lema może być dobrym bodźcem, by zapoznać się lub wrócić do jego książek. Bo Lem jest pisarzem, którego twórczość nie popadła w zapomnienie, przeciwnie, zarówno w Polsce jaki i za granicą nadal cieszy się zainteresowaniem. Dzięki wprowadzeniu utworów Lema na listę lektur szkolnych, jest on  dla najmłodszego pokolenia  klasykiem. Trzeba jednak pamiętać, że choć pisał książki z gatunku science-fiction, to nie jest to literatura prosta, łatwa i przyjemna, przeciwnie, jest wymagająca, książki Lema to popis erudycji, który można by przyrównać do twórczości Olgi Tokarczuk. 

Lem napisał kilkadziesiąt książek, były one wielokrotnie wydawane w kilkudziesięciotysięcznych nakładach i wiele z nich jest dostępnych w naszej bibliotece.

Zachęcając czytelników do lektury książek Lema przeprowadziliśmy lustrację naszego zasobu. Znaleźliśmy 20 tomów, w tym niektóre tytuły w różnych wydaniach. Nie mamy (niestety!) najstarszych edycji z lat 60. Zdobionych okładkami Daniela Mroza, które dziś mają status białych kruków i na aukcjach osiągają kilkusetzłotowe ceny. Dysponujemy niektórymi tomami z dwóch wydań dzieł zebranych Lema zrealizowanych przez krakowskie Wydawnictwo Literackie, pierwsze na początku lat 70. I drugie w latach 1982-83. Inne były wówczas standardy wydawnicze. Książki mogą zniechęcać pożółkłym papierem, drobną, 10-punktową czcionką i niezbyt nasyconym drukiem, choć z drugiej strony skład jest przejrzysty, a tomy chronią solidne twarde okładki. Ta starsza seria zachwyca fantazyjną kompozycja literniczą, którą podano nazwisko autora. 

Z tych dwóch serii posiadamy Doskonałą próżnię i Wielkość urojoną, Głos Pana, Kongres futurologiczny i Maskę, Pamiętnik znaleziony w wannie, Szpital przemienienia, Wysoki zamek, Szpital i Katar. Ze starszych wydań mamy jeszcze Ciemność i pleśń, Wizję lokalną i Niezwyciężonego. 

 

Edycje lat 90. stanowią estetyczne przeciwieństwo wydań PRL-owskich. Zwracają uwagę barwnymi, ilustrowanymi okładkami, inny jest papier i skład, wszystko świeższe, choć po bliższym przyjrzeniu trąci amatorszczyzną i kiczem. Z tego okresu mamy Opowieści o pilocie Pirxie (Wydawnictwa Literackiego), Powrót z gwiazd i Śledztwo (Interartu) i Pożytek ze smoka (wydawnictwa Verba). Z najnowszych edycji drugi egzemplarz Pirxa z 2016 roku. Właściwie dopiero to ostatnie wydanie w pełni spełnia współczesne oczekiwania czytelnicze co do gatunku papieru, estetyki i funkcjonalności składu i druku, ładnej ilustrowanej okładki.   

Książki Stanisława Lema w przeciwieństwie do dzieł innych autorów epoki PRL przetrwały wszystkie akcje ubytkowania i makulaturowania niepoczytnej                     i przestarzałej literatury. Dlatego, choć może warto byłoby odświeżyć zestaw lemowskich książek, to ich całkiem pokaźna kolekcja  nie skłania działu gromadzenia do nowych zakupów.